വികലസന്ധികള്‍ - 3

(mp) has given some valuable comments to my two previous posts. I am discussing them below:

I am repeating mp's comments for my last post, in this color, with the Malayalam words shown in unicode:

• Regarding "പദ്ധതി" + "ഇതരം," I recall seeing "പദ്ധത്യേതരം" (note that it's not "പദ്ധതിയിതരം" nor (the incorrect) "പദ്ധതിയേതരം"). Is there any sandhi rule that can give this? Like, can we have "പദ്ധത്‌ + യ + ഇതരം = പദ്ധത്യേതരം?" ("ഇ പോയി, യ വന്നു.")

'ഇ' പോയി 'യ' വരാം. പല വിധത്തില്‍:

• സംസ്കൃതരീതിയില്‍: സ്വരം പരമായാല്‍ (പുറകേ വന്നാല്‍) 'ഇ', 'ഈ' എന്നിവ 'യ' ആകും. ഉദാഹരണം : അതി + ആഗ്രഹം = അത്യാഗ്രഹം. ദാസീ + ഊഹം = ദാസ്യൂഹം. (ഇതുപോലെ തന്നെ ('ഉ', 'ഊ') => 'വ', 'ഋ' => 'ര' എന്നിവയും സംഭവിക്കാം. അണു+ആയുധം = അണ്വായുധം, പിതൃ + അധികാരം = പിത്രധികാരം. ഇകോ യണചി എന്നു പാണിനി.)എന്നാല്‍ രണ്ടു സ്വരങ്ങളും ഒരേ ജാതിയായാല്‍ ([അ, ആ], [ഇ, ഈ], [ഉ, ഊ] എന്നിവ) രണ്ടും പോയിട്ടു്‌ അതിന്റെ ദീര്‍ഘം വരും. (അകഃ സവര്‍ണേ ദീര്‍ഘഃ എന്നു പാണിനി.). ഉദാഹരണം : വിശാല + അക്ഷ = വിശാലാക്ഷ, ദയാ + ആധിക്യം = ദയാധിക്യം, അധി + ഈശ = അധീശ, പാര്‍വതീ + ഈശ = പാര്‍വതീശ, ഗുരു + ഉപദേശ = ഗുരൂപദേശ. കൂടുതല്‍ വിവരങ്ങള്‍ ഇതിന്റെ ഒരു comment ആയി കൊടുക്കാം.
• മലയാളരീതിയില്‍ : രണ്ടു സ്വരങ്ങളുടെ ഇടയില്‍ 'യ'യോ 'വ'യോ വരാം. (വേറേ അക്ഷരങ്ങളും ആവാം. കേരളപാണിനീയത്തില്‍ 7 മുതല്‍ 10 വരെയുള്ള കാരികകള്‍ കാണുക.) ആദ്യത്തെ സ്വരം അ, ആ, ഇ, ഈ, എ, ഇ എന്നിവയില്‍ ഒന്നായാല്‍ 'യ'യും ഉ, ഊ, ഒ, ഓ, ഔ എന്നിവയില്‍ ഒന്നായാല്‍ 'വ'യും ആഗമം. ഉദാഹരണം:

കര + ഇല്‍ = കരയില്‍

പോടാ + എന്നു്‌ = പോടായെന്നു്‌

വഴി + ഇല്‍ = വഴിയില്‍

തീ + ആണു്‌ = തീയാണു്‌

തന്നെ + ആണോ = തന്നെയാണോ

മറ്റേ + ആള്‍ = മറ്റേയാള്‍

കൈ + അക്ഷരം = കൈയക്ഷരം

ഉണ്ടു + അല്ലോ = ഉണ്ടുവല്ലോ

തിരു + ഓണം = തിരുവോണം

പൂ + ഇടീല്‍ = പൂവിടീല്‍

പോ + ഉന്നു = പോവുന്നു

പൂര്‍വ്വപദം ഒരു ചുട്ടെഴുത്തായാല്‍ അ, ആ എന്നിവയ്ക്കു ശേഷം 'യ' അല്ല, 'വ' ആണു്‌ വരുന്നതു്‌. ഉദാഹരണം: അ + അന്‍ = അവന്‍, ഇ + ഇടം = ഇവിടം.

ചുരുക്കിപ്പറഞ്ഞാല്‍, സംസ്കൃതത്തില്‍ 'ഇ' പോയി 'യ' വരാം, മലയാളത്തില്‍ 'ഇ' പോവാതെ ഇടയ്ക്കു 'യ' വരാം. പക്ഷേ, രണ്ടാമത്തെ 'ഇ' പോയി 'ഏ' ആകാന്‍ ഒരു വഴിയും കാണുന്നില്ല. അതിനാല്‍ പദ്ധത്യേതരം തെറ്റുതന്നെ.

• Somehow that sounds better than the result of the സംസ്കൃത സന്ധി, viz. "പദ്ധതീതരം."

That is a different thing. We tend to like what we hear normally, even if it is wrong. 'യാദൃശ്ചികം' തെറ്റു്‌, 'യാദൃച്ഛികം' ശരി. 'ക്ഷണനം' തെറ്റു്‌, 'ക്ഷണം'ശരി (invitation എന്ന അര്‍ത്ഥത്തില്‍). 'ഷഡ്‌പദം' തെറ്റു്‌, 'ഷട്‌പദം' ശരി. 'ശരബിന്ദുമണിദീപം' തെറ്റു്‌, 'ശരദിന്ദുമണിദീപം' ശരി. 'ഗണപതായൈ നമഃ' തെറ്റു്‌, 'ഗണപതയേ നമഃ' ശരി. 'ഗുരുവേ നമഃ' തെറ്റു്‌ (സംസ്കൃതത്തില്‍), 'ഗുരവേ നമഃ' ശരി. 'മനോസുഖം' തെറ്റു്‌, 'മനസ്സുഖം' ശരി. 'വ്യാവസായികം' തെറ്റു്‌, 'വൈയവസായികം' ശരി. 'സീതായണം' തെറ്റു്‌, 'സീതായനം' ശരി. 'ശരത്ചന്ദ്രന്‍' തെറ്റു്‌ (ഇതു തെറ്റെന്നു പറഞ്ഞുകൂടാ. സന്ധി ചേര്‍ത്തിട്ടില്ല എന്നേ ഉള്ളൂ.), 'ശരച്ചന്ദ്രന്‍' ശരി. ഇങ്ങനെയൊക്കെയാണെങ്കിലും, ഇവയിലെ തെറ്റായ രൂപങ്ങളല്ലേ നമുക്കു കൂടുതല്‍ പരിചിതവും തന്‍മൂലം കേള്‍ക്കാന്‍ കൂടുതല്‍ സുഖകരവും? വിദ്യാഭ്യാസം കുറവുള്ളവര്‍ ഉപയോഗിക്കുന്ന 'ബ്ലഡ്‌ പ്ലഷര്‍', 'എക്സിക്കൂട്ടി ആപ്പീസര്‍' തുടങ്ങിയ വികലപ്രയോഗങ്ങള്‍ കേള്‍ക്കാന്‍ സുഖമുണ്ടെങ്കിലും നാം തിരുത്താറില്ലേ?

• One more comment, regarding ഫിലിമോത്സവം. I would bet it came from Hindi (ഫില്‍മോത്സവ്‌). Now, I have no clue what sandhi rules are followed in Hindi, but somehow ഫില്‍മോത്സവ്‌ sounds OK to me.

ഹിന്ദിയിലും ഇതു ശരിയാണെന്നു തോന്നുന്നില്ല. സംസ്കൃതപദങ്ങളുടെ അവസാനത്തിലുള്ള 'അ'കാരത്തെ കളയുന്നതാണു്‌ ഹിന്ദിയുടെ രീതി. (ഇതു തെറ്റല്ല. ഭാഷയുടെ രീതിയാണതു്‌.) ആ ഭാഷ ഒരു ഇംഗ്ലീഷ്‌ വാക്കിന്റെ അവസാനത്തില്‍ ഒരു 'അ'കാരം ചേര്‍ക്കാന്‍ സാദ്ധ്യതയില്ല.

മറ്റു വാക്കുകളുടെ ചുവടുപിടിച്ചു്‌ വികലപ്രയോഗങ്ങള്‍ ചെയ്യുന്നതു്‌ ഉത്തരേന്ത്യയിലും കുറവല്ല. സത്യത്തെക്കാള്‍ പ്രാധാന്യം പണിയെടുപ്പിക്കലിലാണെന്നു ഉദ്ബോധിപ്പിച്ച അടിയന്തിരാവസ്ഥക്കാലത്തു്‌ ("കുറച്ചു സംസാരം, കൂടുതല്‍ അദ്ധ്വാനം" എന്ന മുദ്രാവാക്യം ഓര്‍ക്കുക.) "സത്യമേവ ജയതേ" എന്നതിനെ പരിഷ്കരിച്ചു്‌ "ശ്രമമേവ ജയതേ" എന്ന ഒരു മുദ്രാവാക്യം പ്രചരിപ്പിച്ചിരുന്നു. ഇതു്‌ ഒരു വികലപ്രയോഗമാണു്‌. സത്യം + ഏവ = സത്യമേവ തന്നെ. എന്നാല്‍ "ശ്രമം" എന്ന വാക്കു്‌ സംസ്കൃതത്തില്‍ ദ്വിതീയാവിഭക്തിയാണ്‌ - "ശ്രമത്തിനെ" എന്നര്‍ത്ഥം. "ശ്രമം" എന്നു മലയാളത്തില്‍ പറയുന്നതിനെ "ശ്രമഃ" എന്നാണു സംസ്കൃതത്തില്‍ പറയുക. ശ്രമഃ + ഏവ = ശ്രമ ഏവ എന്നേ സന്ധിയില്‍ വരൂ. അതിനാല്‍ "ശ്രമ ഏവ ജയതേ" എന്നു പറയണം. ഇതിനും കേള്‍ക്കാന്‍ ഭംഗി കുറവാണു്‌, അല്ലേ?